Anacamptis pyramidalis (L.)Rich

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Orchidaceae

Γένος: Anacamptis

Είδος: A. pyramidalis (L.)Rich

Άλλα ονόματα: Σαλέπι, σελέπι, Pyramid orchid, Kartiokalkkikämmekkä, Orchis pyramidal, Orquídea-piramidal

Anacamptis: Από την ελληνική λέξη ανακάμπτω.

Pyramidalis: Σχήμα πυραμίδας.

Άλλη μια όμορφη ορχιδέα που συναντάμε αυτή την εποχή είναι και η Anacamptis pyramidalis.

Τη βρίσκουμε σχεδόν σε όλη την Ευρώπη από τον Μάιο έως και το τέλος Ιουνίου.

Η διάταξη των ανθέων της έχει πολύ χαρακτηριστικό πυραμιδοειδές σχήμα όταν το φυτό είναι νέο, ενώ αργότερα αλλάζει.

Τα άνθη της είναι ερμαφρόδιτα και ξεχωρίζουν από το όμορφο ροζ ή μωβ χρώμα τους.

Τα φύλλα της ξεκινούν από την βάση του φυτού και έχουν λογχοειδές σχήμα.

Η γονιμοποίησή της γίνεται από διάφορα είδη λεπιδόπτερων.

Anchusa officinalis L.

Anchusa officinalis L.

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Boraginaceae

Γένος:Anchusa

Είδος: Anchusa officinalis

 

Συνώνυμα: Anchusa angustifolia L, Anchusa arvalis Rchb, Anchusa microcalyx Vis.

Περιγράφηκε πρώτη φορά  από τον Carl Linnaeus (1707 – 1778) γνωστός και ως Carl von Linné. Σουηδός βοτανολόγος, ιατρός, ζωολόγος, ιδρυτής της διωνυμικής ονοματολογίας και θεμελιωτής της βοτανικής επιστήμης.

 
Άλλα ονόματα: Βοϊδόγλωσσα, φούρνελα, common bugloss, alkanet, Buglosse officinale, Воловик лекарственный, Oxtunga, Gemeine Ochsenzunge, Farbownik lekarski, Gewöhnliche Ochsenzunge.

Το είδος Anchusa officinalis ανήκει στη μεγάλη οικογένεια φυτών Boraginaceae, η οποία περιλαμβάνει πάνω από 2.500 είδη και 146 γένη.

Χαρακτηριστικά είδη της οικογένειας Boraginaceae είναι τα φαρμακευτικά Borago officinalis, Cynoglossum officinale, Symphytum officinale και Lithospermum officinale.

Το Anchusa officinalis, ή βοϊδόγλωσσα, όπως λέγεται σε κάποια μέρη της Ελλάδας, είναι πολυετές φυτό, αρκετά διαδεδομένο στην Ευρώπη.

Όλο το φυτό έχει πυκνό τρίχωμα, χαρακτηριστικό γνώρισμα της οικογένειας

Boraginaceae.

Έχει βαθιές ρίζες, και το ύψος του μπορεί να φτάσει και τα 70 εκατοστά.

Τα φύλλα του είναι λογχοειδή, ανοιχτού πράσινου χρώματος, και τα άνθη του έχουν πέντε πέταλα μπλε-μωβ χρώματος και πέντε στήμονες.

Είναι φαρμακευτικό φυτό, γνωστό από την αρχαιότητα. Έχει πολλές ιδιότητες και χρήσεις: επουλωτικό, διουρητικό, μαλακτικό , αποχρεμπτικό, στυπτικό και αντιβηχικό.

Είναι μελισσοκομικό φυτό.

Arabis verna (L.) R.BR.

Arabis verna (L.)  R.BR.

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Brassicales

Οικογένεια: Brassicaceae

Γένος: Arabis

Είδος: Arabis verna

Το είδος Arabis verna ανήκει στην οικογένεια Brassicaceae, η οποία περιέχει περισσότερα από 370 γένη και περίπου 3.700 είδη, με γνωστότερους εκπρόσωπους τα γνωστά σε όλους κουνουπίδι, μπρόκολο και λάχανο. Το Arabis verna  είναι ένα είδος που συνήθως περνά απαρατήρητο.
 Το βρίσκουμε συνήθως σε χαμηλά υψόμετρα, και είναι αρκετά διαδεδομένο στη Μεσόγειο. Έχει τέσσερα πέταλα μωβ χρώματος και οδοντωτά καρδιοειδή φύλλα.

Viola odorata L.

Viola odorata L.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Violaceae

Γένος: Viola

Είδος: v. odorata

 

Συνώνυμα: Viola odora Neck., Viola odorata f. odorata.

 

Άλλα ονόματα: Ίον, Μενεξές, γιαούλι, βιολέτα, μανουσάκι, Manushaqja, Apple Leaf, Sweet violet, Maarts viooltje , Tuoksuorvokki, Violette odorante, MärzVeilchen, Violetta, Bag-Banosa, Banasfa, Asarun, Nioi-Sumire.

Περιγράφηκε πρώτη φορά  από τον Carl Linnaeus (1707 – 1778) γνωστός και ως Carl von Linné. Σουηδός βοτανολόγος, ιατρός, ζωολόγος, ιδρυτής της διωνυμικής ονοματολογίας και θεμελιωτής της βοτανικής επιστήμης.

 

viola: Λατινικη απόδωση του ονόματός του.

odorata: Ευωδιαστή.

 Το είδος Viola odorata L. ή αλλιώς μανουσάκι όπως λέγεται στην Ήπειρο, ή βιολέτα όπως είναι κυρίως γνωστό, είναι ένα πολύ διαδεδομένο φυτό σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Στην αρχαιότητα ήταν γνωστό με το όνομα Ίον.

Ανήκει στην οικογένεια Violaceae, (βιολέτες), που απαριθμεί περίπου 900 είδη και 21 γένη.

Έχει άνθη ζυγόμορφα, με πέντε μοβ πέταλα και πέντε σέπαλα, ενώ τα φύλλα του είναι καρδιοειδή.

Είναι αρκετά διαδεδομένο στην Ευρώπη, κυρίως ως καλλωπιστικό φυτό σε κήπους και παρτέρια.

 

Viola odorata L.

  Πολύ γνωστές επίσης είναι και οι φαρμακευτικές του ιδιότητες.

Περιέχει μεταξύ πολλών άλλων ιονίνη, σαπωνίνες, σαλικυλικό οξύ, βιόλα- κερκτίνη, βιταμίνες Α και C, αλκαλοειδή, φυτικές χρωστικές, βιολίνη.

Έχει αναλγητικές, αντιικές, αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις, αντιυπερτασικές και διουρητικές ιδιότητες.

Θεωρείται πολύ αποτελεσματικό για την καταπολέμηση προβλημάτων του αναπνευστικού συστήματος, κρυολογημάτων και ερεθισμών του λαιμού (γαργάρες με Viola odorata, δυόσμο και θυμάρι είναι πολύ αποτελεσματικές).

Υπάρχει ενδιαφέρον για πιθανή επίδραση σε κάποιες μορφές καρκίνου.

Έχει χρησιμοποιηθεί ως καταπραϋντικό ύστερα από υπερκατανάλωση αλκοολούχων ποτών, και σαν κατάπλασμα είναι επουλωτικό.

Η ρίζα του σε κάποιες δόσεις είναι εμετική, εξαιτίας του αλκαλοειδούς βιολίνη.

Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλές συνταγές δροσιστικών ποτών και κρασιών που βασίζονται στην Viola odorata, καθώς επίσης και θεραπευτικά σιρόπια.

Εξαιτίας του ξεχωριστού αρώματος των άνθεων του χρησιμοποιείται πολύ στη αρωματοποιία.

Vinca major L.

Vinca major L.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Gentianales

Οικογένεια: Apocynaceae

Γένος: Vinca

Είδος: Vinca major L. 

 

Άλλα ονόματα: Greater Periwinkle, Bigleaf Periwinkle, Large Periwinkle, Big Periwinkle.

Περιγράφηκε πρώτη φορά  από τον Carl Linnaeus (1707 – 1778) γνωστός και ως Carl von Linné. Σουηδός βοτανολόγος, ιατρός, ζωολόγος, ιδρυτής της διωνυμικής ονοματολογίας και θεμελιωτής της βοτανικής επιστήμης. 

 

Το είδος Vinca major είναι πολυετές φυτό και ανήκει στην οικογένεια Apocynaceae, με πιο γνωστό αντιπρόσωπο στην Ελλάδα την πικροδάφνη (Nerium oleander).

Κατά πάσα πιθανότητα είναι ξενικό είδος στην περιοχή μας, παρόλα αυτά έχει εγκλιματιστεί πλήρως και αναπαράγεται μόνο του εδώ και πενήντα χρόνια.

Συναντάται σε Αμερική, Ευρώπη, Αφρική, Ασία και Ωκεανία και είναι ιθαγενές της Μεσογείου, της Μικράς Ασίας και της Β. Αφρικής.

Η άνθισή του ξεκινά από το τέλος Φεβρουαρίου.

Έχει δερματώδη, γυαλιστερά φύλλα σκούρου πράσινου χρώματος, τα οποία έχουν νευρώσεις με ανοικτό πράσινο χρώμα.

Είναι καρδιόσχημα στη βάση τους και σχεδόν λογχοειδή στην κορυφή τους.

Τα άνθη τους είναι ερμαφρόδιτα με πέντε μωβ πέταλα και πέντε στήμονες.

Περιέχει βιταμίνες, τανίνες, αλκαλοειδή, γαλλικό οξύ και άλλα.

Περιέχει, επίσης, τα αλκαλοειδή βινκαμίνη και ρεσερπίνη. Η βινκαμίνη χρησιμοποιείται από τη φαρμακευτική βιομηχανία ως εγκεφαλικό διεγερτικό και αγγειοδιασταλτικό, ενώ η ρεσερπίνη μειώνει την υψηλή πίεση του αίματος.

Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία γαστρεντερικών διαταραχών.

Έχει χρησιμοποιηθεί και ως αιμοστατικό και αντισηπτικό.

Είναι καλλωπιστικό φυτό.

Iris unguicularis POIR.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Iridaceae

Γένος: Iris

Είδος: Ι. Unguicularis

Συνώνυμα: Iris stylosa

Άλλα ονόματα: Algerian iris

Jean Louis Marie Poiret (1755 – 1834). Γάλλος κληρικός, βοτανολόγος και εξερευνητής.

Iris: Από την ελληνική λέξη Ίριδα.

Unguicularis: Με νύχι.

Η Iris unguicularis, ή Αλγερινή Ίριδα, ανήκει στην οικογένεια Iridaceae (Ίριδες) που αποτελείται από πολύ γνωστά φαρμακευτικά και καλλωπιστικά είδη. Περισσότερα για τις ίριδες στο http://oakspirits.blogspot.gr/2014/02/iris.html.

 

Την συναντάμε από τις αρχές του Ιανουαρίου έως τον Μάρτιο, στην Έλλάδα, τη Δυτική Συρία, την Τουρκία και την Τυνησία.

Το άνθος της είναι χρώματος μωβ με μια κίτρινη κεντρική ζώνη, και έχει εξαμελές στεφανοειδές περιγόνιο με τρεις ανθήρες. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή, χαρακτηριστικό του γένους της.

Η Iris unguicularis είναι γνωστό καλλωπιστικό φυτό, και μπορεί να το προμηθευτεί κανείς από φυτώρια ή το Internet.

Ramonda serbica

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Gesneriaceae

Γένος: Ramonda

Είδος: R. serbica

Περιγράφηκε πρώτη φορά από τον Josif Pancic (1814 – 1888) Σέρβο ιατρό και βοτανολόγο.

 

Το όνομα του γένους Ramonda έχει δοθεί προς τιμήν του Γάλλου βοτανολόγου Luis Ramond de Carbonnières (1753 – 1827).

Η Ramonda serbica είναι ένα σπάνιο αειθαλές και πολυετές φυτό. Το άνθος του έχει έξι πέταλα ανοιχτού μωβ χρώματος, οι στήμονές του είναι σκούρο μωβ. Τα φύλλα του σχηματίζουν ρόδακα και έχουν ακανόνιστο σχήμα με έντονες νευρώσεις.

Η Ramonda serbica ανήκει σε μια κατηγορία φυτών που χαρακτηρίζονται ως “resurrection plants” (αναστάσιμα φυτά). Είναι φυτά που μπορούν να αντέξουν μακροχρόνια αφυδάτωση, (ακόμα και χρόνια), και να αναγεννηθούν με ελάχιστη υγρασία χωρίς βλάβη στα κύτταρά τους.

Σε αυτήν την κατηγορία φυτών ανήκει και το Asplenium ceterach, (σκορπίδι), που έχω αναφέρει σε παλαιότερη ανάρτηση.

Η αναγεννητική ικανότητα αυτών των φυτών είναι αντικείμενο ερευνών.

 

Είναι σημαντικό είδος διότι είναι ένα ζωντανό απολίθωμα αφού υπήρχε πριν από τους τελευταίους παγετώνες, όπως και η Ramonda nathaliae, που βρίσκεται επίσης στην χώρα μας, και έχουν επιβιώσει εξαιτίας της απομόνωσής τους σε δύσβατα φαράγγια και χαράδρες.

Το συναντάμε στις σχισμές ασβεστολιθικών βράχων σε υψόμετρα από 150 – 1800 μέτρα.

Έχει καταγραφεί σε λίγες τοποθεσίες στην Αλβανία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βουλγαρία και Ελλάδα.

Στην Ελλάδα βρίσκεται, σε μικρούς αλλά σταθερούς πληθυσμούς, σε περιοχές Natura και εθνικούς δρυμούς στους νομούς Ιωαννίνων, Πέλλας, Φλώρινας και Θεσπρωτίας.

Προστατεύεται από το Προεδρικό διάταγμα 67/81 και χαρακτηρίζεται ως «άλλο σημαντικό είδος» σε Τόπους Κοινοτικής Σημασίας του Δικτύου ΦΥΣΗ 2000.
  
Περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας ως τρωτό είδος. Κυριότερη απειλή για την Ramonda serbica είναι η συλλογή, είτε για επιστημονικούς σκοπούς, (βοτανικοί κήποι), είτε για άλλες χρήσεις.

Άλλες απειλές είναι η κατασκευή φραγμάτων όπως στην περίπτωση του ποταμού Δρίνου στην Αλβανία.