Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Φαρμακευτικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Φαρμακευτικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 16 Απριλίου 2019

Crocus chrysanthus (Herb.) Herb.


Βασίλειο: Plantae
Άθροισμα: Angiosperms
Κλάση: Monocots
Τάξη: Asparagales
Οικογένεια: Iridaceae
Γένος: Crocus L.
Είδος: Crocus chrysanthus (Herb.) Herb.


Ηerb: William Herbert ( 1778 – 1847). Βρετανός βοτανικός, ποιητής και κληρικός.
Άλλα ονόματα: Κρόκος ο χρύσανθος, Snow Crocus, Kleiner Krokus, Bägarkrokus, Шафран золотистый.


Chrysanthus: Από τις λέξεις «χρυσός» και «άνθος».


Ο Κρόκος ο χρύσανθος (Crocus chrysanthus) είναι ένα από τα πρώτα είδη φυτών της χρονιάς που συναντά κανείς στην Ήπειρο. Πανέμορφο στολίδι σε πολλές κορυφές των ηπειρώτικων βουνών. Πολλές φορές τον βλέπουμε να ξεπροβάλει μέσα στο χιόνι.
Η άνθισή του αρχίζει αρκετά νωρίς, (Φεβρουάριο), και διαρκεί πολλές φορές ως τις αρχές του Μάη.
Έχει λαμπερό κίτρινο - πορτοκαλί χρώμα με τρεις κίτρινους ανθήρες και κίτρινο στύλο με χρυσοκίτρινα στίγματα.
Έχει επίσης 3 – 7 λεπτά φύλλα με γκριζοπράσινη γραμμή στη μέση.
Είναι χαρακτηριστικό φυτό της βαλκανικής χερσονήσου.
Στη Ελλάδα, το συναντάμε στα περισσότερα μέρη της ηπειρώτικης χώρας σε λιβάδια, βοσκότοπους και πετρώδη εδάφη.

Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2018

Veronica chamaedrys L.



Βασίλειο: Plantae
Άθροισμα: Angiosperms
Κλάση: Dicotyledons
Οικογένεια: Plantaginaceae
Γένος: Veronica
Είδος: Veronica chamaedrys L.

 
Άλλα ονόματα: Germander speedwell, Nurmitädyke, Véronique petit-chêne, Gamander-Ehrenpreis, Veronica comune, stejarel, Вероника дубравная, Przetacznik ożankowy, Gewone ereprijs.


Veronica : Προς τιμήν της Αγίας Βερενίκης

chamaedrys : Τα φύλλα του θυμίζουν τα φύλλα της δρυός (έρπουσα δρυς).


Το είδος Veronica chamaedrys είναι πολυετές, ποώδες φυτό, αρκετά συνηθισμένο την Άνοιξη. Μπορεί να το συναντήσει κανείς στις άκρες δρόμων, σε λιβάδια, χωράφια, δάση, μέχρι υψόμετρο 2.200 μέτρων, και πολλές φορές σαν ζιζάνιο σε κήπους. Η άνθισή του ξεκινάει συνήθως τον Μάρτιο, και το ύψος του μπορεί να ξεπεράσει τα 30 εκατοστά.
Είναι φαρμακευτικό φυτό και έχει χρησιμοποιηθεί σαν καθαριστικό του αίματος, για τη θεραπεία του βήχα, του άσθματος, όπως και σε δερματικές ασθένειες.
Το γένος Veronica, σύμφωνα με το σύστημα APG, ανήκει στην οικογένεια Plantaginaceae. Στο παρελθόν, το συγκεκριμένο είδος ανήκε στην οικογένεια Scrophulariaceae.

Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2016

Eryngium campestre L.


Eryngium campestre L.


Άθροισμα: Angiosperms
Κλάση: Eudicots
Τάξη: Apiales
Οικογένεια: Apiaceae
Γένος: Eryngium
Είδος: Eryngium campestre L.


Άλλα ονόματα: Σκανθοχόρτι, μοσχάγκαθο, φειδάκανθο, field eryngo, Echte kruisdistel, Kenttäpiikkiputki , Chardon roulant, Feld-Mannstreu, martorn, Mikołajek polny, Миколайчики польові, Panicaut champêtre.


Το Eryngium campestre είναι πολυετές φυτό της οικογένειας Apiaceae, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 20 έως 70 εκατοστά.
Το συναντάμε κυρίως στη Μεσόγειο, τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, τη Νότια Ρωσία και τη Νοτιοδυτική Ασία.
Είναι ανθεκτικό φυτό, και αναπτύσσεται καλά σε ηλιόλουστα μέρη.
Είναι φαρμακευτικό φυτό. Έχει χρησιμοποιηθεί σαν εφιδρωτικό, διουρητικό, αποχρεμπτικό, για θεραπείες παθήσεων του ύπατος και του δέρματος, και για την καταπολέμηση του βήχα.

Δευτέρα 30 Μαΐου 2016

Prunella vulgaris L.



Βασίλειο: Plantae
Άθροισμα: Angiosperms
Κλάση: Eudicots
Τάξη: Lamiales
Οικογένεια: Lamiaceae
Γένος: Prunella
Είδος: Prunella laciniata L.




Prunella: Από τη γερμανική λέξη Braunelle.
Vulgaris: Κοινό.

Άλλα ονόματα: Βουτυρόχορτο, Common selfheal, Brunelle commune, Gemeine Brunelle, busuioc de cîmp, Черноголовка обыкновенная, Суховершки, Yara otu.

Άλλο ένα είδος του γένους Prunella που συναντάμε στην περιοχή μας είναι και το Prunella vulgaris.
Είναι πολύ διαδεδομένο σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, και το συναντάμε
συνήθως σε σκιερά και ημισκιερά μέρη.
Είναι πολυετές φυτό, το ύψος του οποίου φτάνει τα πενήντα εκατοστά.
Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα, μωβ χρώματος, και τα φύλλα του λογχοειδή και οδοντωτά στο περιθώριό τους.
Είναι πολύ γνωστό φαρμακευτικό φυτό, κυρίως για τις επουλωτικές του ιδιότητες.
Χρησιμοποιείται σαν αντιπυρετικό, αντισηπτικό, στυπτικό, διουρητικό, αντιπυρετικό, αντισπασμωδικό, υποτασικό, τονωτικό, και έχει αντιβακτηριδιακή δράση. Θεωρείται ότι έχει πολύ καλά αποτελέσματα στη θεραπεία της διάρροιας, του πονόλαιμου και κάθε μορφής έλκους.
Σύμφωνα με το pfaf.org τα φύλλα του είναι φαγώσιμα.

Πέμπτη 26 Μαΐου 2016

Cistus creticus L.



Βασίλειο: Plantae
Άθροισμα: Angiosperms
Κλάση: Eudicots
Τάξη: Malvales
Οικογένεια: Cistaceae
Γένος: Cistus
Είδος: Cistus creticus L.


Άλλα ονόματα: Λάδανο, αλάδανον, λαδανιά, αλυταριά, αγκίσαρος, ήμερη κουνούκλα, ασφακίδι. Cretan rockrose, Ciste de Crète.

 
Το είδος Cistus creticus είναι γνωστότερο στην Ελλάδα σαν λαδανιά. Στην περιοχή μας το ξέρουμε σαν ασφακίδι.
Στην Ελλάδα συναντάμε δύο υποείδη, τα : Cistus creticus ssp. creticus και Cistus creticus ssp. eriocephalus.
Είναι πολυετής θάμνος, πολύκλαδος, με φύλλα τριχωτά, αντίθετα.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του φυτού είναι ότι αποβάλλει τα φύλλα του στο τέλος του χειμώνα και στη θέση τους αναπτύσσονται άλλα, μικρότερου μεγέθους. Με αυτόν τον τρόπο προσαρμόζεται στις μεγάλες θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
Τα άνθη του είναι ακτινόμορφα, ερμαφρόδιτα, με πέντε πέταλα ρόδινου χρώματος και πολυάριθμους στήμονες.
Ο καρπός του είναι κάψα με πολλά σπέρματα.

Ανθίζει, ανάλογα την περιοχή, από τον Μάρτιο έως τον Μάιο.
Το ύψος του μπορεί να φτάσει το ένα μέτρο.
Το συναντάμε σε ξηρές, φρυγανώδεις και βραχώδεις περιοχές, κυρίως στη Μεσόγειο.

Τα φύλλα του φυτού παράγουν μια ρητίνη η οποία προστατεύει το φυτό κατά τους δύσκολους μήνες του καλοκαιριού.
Αυτή η ρητίνη, το λάδανο  ή αλάδανο, έχει πολλές και σημαντικές φαρμακευτικές ιδιότητες.
Το αιθέριο έλαιό του περιέχει μεταξύ άλλων τανίνες, πολυφαινόλες, λαβδανικά διτερπένια και φλαβονοειδή.
Έχει καταπραϋντικές, αντιοξειδωτικές, στυπτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιμυκητιακές και αντιβιοτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σαν αποχρεμπτικό και ενάντια στη διάρροια και την καταρροή.
Η ρητίνη του χρησιμοποιείται και σαν θυμίαμα.
Είναι πολύ σημαντικό μελισσοκομικό φυτό.

Τετάρτη 11 Μαΐου 2016

Trifolium pratense L.


Trifolium pratense L.

Άθροισμα: Angiosperms
Βασίλειο: Plantae
Κλάση: Eudicots
Τάξη: Fabales
Οικογένεια: Fabaceae
Γένος: Trifolium
Είδος: Trifolium pratense L.



Άλλα ονόματα: Κόκκινο τριφύλλι, red clover, Meadow Clover, Rode klaver, puna-apila, Trèfle des prés, Rot-Klee, trifoi roşu.

 
Το Trifolium pratense, ή κόκκινο τριφύλλι, είναι ένα πολύ γνωστό φαρμακευτικό της οικογένειας Fabaceae.
Είναι ποώδες, πολυετές φυτό, διαδεδομένο σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, το μέγεθος του οποίου μπορεί να ξεπεράσει τα 50 εκατοστά.
Παρόλο που λέγεται κόκκινο τριφύλλι, τα άνθη του έχουν ροζ ή ανοιχτό μωβ χρώμα και στη βάση τους πολλές φορές έχουν λευκό χρώμα. Τα φύλλα του είναι επιμήκη-λογχοειδή τριχωτά στο κάτω μέρος τους, σε πρώιμο στάδιο, και έχουν χαρακτηριστικό σχέδιο ανοιχτού πράσινου χρώματος.
Trifolium pratense L.
Όπως αναφέρθηκε, είναι φαρμακευτικό φυτό. Περιέχει μεταξύ άλλων : κουμαρίνες, φλαβονοειδή, σαλικυλικά άλατα, κυανογενή γλυκοσίδια, ασβέστιο, θειαμίνη, νιασίνη, φαινόλες, ασβέστιο, χρώμιο, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο, βιταμίνη Α, βιταμίνη C, σίδηρο, ανόργανα οξέα, υδατάνθρακες.
Οι θεραπευτικές χρήσεις του Trifolium pratense είναι πολλές. Χρησιμοποιείται ως αντισπασμωδικό, καθαρτικό, διουρητικό, αποχρεμπτικό, αντιφλεγμονώδες, αντιδιαβητικό, αιμοκαθαρτικό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων φυτοοιστρογόνων (ισοφλαβόνες), τα οποία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τη θεραπεία και ανακούφιση από τα συμπτώματα που εμφανίζονται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
 
Trifolium pratense L.

Χρησιμοποιείται στη θεραπεία παθήσεων του δέρματος, της βρογχίτιδας, του βήχα, και πολλών άλλων παθήσεων, όπως και ως ηρεμιστικό.  Λέγεται ότι έχει αντικαρκινικές ιδιότητες και για τον λόγο αυτό είναι αντικείμενο μελετών προκειμένου να αποδειχθεί και επιστημονικά.
Είναι επίσης καλλωπιστικό φυτό, και, όπως πολλά φυτά της οικογένειας Fabaceae, είναι πολύ χρήσιμο σε κάθε κήπο διότι εμπλουτίζει το έδαφος με άζωτο.
Αν κοπεί σε πρώιμο στάδιο, χρησιμοποιείται σε σαλάτες.
Στον Μεσαίωνα χρησιμοποιόταν για να διώξει τα κακά πνεύματα και τις μάγισσες.


Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016

Πικραμυγδαλιά (Prunus dulcis (Mill.) D. A. Webb var. amara (DC.) Buchheim)


Άθροισμα: Angiosperms
Βασίλειο: Plantae
Κλάση: Dicotyledons 
Τάξη: Rosales
Οικογένεια: Rosaceae
Γένος: Prunus
Είδος: Prunus dulcis (Mill.) D. A. Webb var. amara (DC.) Buchheim



Άλλα ονόματα: Πικραμυγδαλιά, Bitter Almond, Bittermandel, Bittere amandel, Amande amère, Mandorla amara, Горький миндаль, Acı badem, Almendra amara.

Η πικραμυγδαλιά, (Prunus dulcis (Mill.) D. A. Webb var. amara (DC.) Buchheim ), όπως και η κοινή αμυγδαλιά, ( Prunus dulcis (Mill.) D. A. Webb), ανήκουν στην ίδια οικογένεια (Rosaceae) με την τριανταφυλλιά.
Είναι μικρό δέντρο και ανθίζει στην περιοχή μας συνήθως μετά της 15 Μαρτίου.
Οι καρποί της είναι αρκετά μικρότεροι από την κοινή αμυγδαλιά, όπως και τα φύλλα της.


Μεταξύ άλλων ουσιών, το πικραμύγδαλο περιέχει το γλυκοσίδιο αμυγδαλίνη. Από αυτή την ουσία, με τη βοήθεια κάποιων ειδικών ενζύμων, παράγονται υδροκυάνιο και βενζαλδεΰδη.
H αμυγδαλίνη, επίσης, περιέχεται στα κουκούτσια του βερίκοκου, του ροδάκινου και του δαμάσκηνου, δέντρα τα οποία ανήκουν στο ίδιο γένος με την πικραμυγδαλιά.
Το υδροκυάνιο είναι δηλητηριώδης ουσία. H μέγιστη επιτρεπόμενη ημερήσια πρόσληψη από το στόμα είναι 0,6 mg, ενώ 0,6 - 1,5 mg θεωρείται θανατηφόρα δόση (πηγή: wikipedia).
Η βενζαλδεΰδη είναι επίσης δηλητηριώδης ουσία. Σύμφωνα με το wikipedia, για έναν ενήλικο άνθρωπο 70 κιλών, 50 ml θεωρείται θανατηφόρα δόση.
Παρόλα αυτά, σε μικρές δόσεις δεν θεωρείται επικίνδυνη και χρησιμοποιείται στις βιομηχανίες τροφίμων και καλλυντικών σαν αρωματική ουσία (άρωμα πικραμύγδαλου).
Το πικραμύγδαλο, και κυρίως το λάδι του, χρησιμοποιείται όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω στη βιομηχανία καλλυντικών και τροφίμων, και έχει φαρμακευτικές ιδιότητες. Έχει αντιπυρετικές, ηρεμιστικές, αντιμικροβιακές, ανθελμινθικές, καθαρτικές και αντιβακτηριακές ιδιότητες.
Φυσικά, με βάση τα παραπάνω, η χρήση του γίνεται σε συγκεκριμένες δόσεις και χρήσεις, πάντα με την συμβουλή κάποιου ειδικού.

Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου 2016

Bellis perennis L.


Bellis perennis L.


Άθροισμα: Angiosperms
Κλάση: Dicotyledons
Οικογένεια: Asteraceae
Γένος: Bellis
Είδος: Bellis perennis L.











Bellis: Όμορφο.
Perennis: Αιωνόβιος.


Άλλα ονόματα: Μαργαρίτα, English daisy, daisy, Nurmikaunokainen, Pâquerette, Gänseblümchen, Pratolina comune, părăluţe, Margarita, Almindelig Tusindfryd, Маргаритка многолетняя, Madeliefje, Koyungözü.

Το Bellis perennis είναι η κοινή μαργαρίτα, κλασσικό είδος της οικογένειας
Asteraceae. Είναι πολυετές φυτό, ιθαγενές της δυτικής, κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, με εξάπλωση στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
Bellis perennis L.

Το ύψος του μπορεί να φτάσει τα 20 εκατοστά, τα φύλλα του βρίσκονται στη βάση του φυτού και σχηματίζουν ρόδακα.
Η άνθισή του ξεκινάει τον Φεβρουάριο και διαρκεί πολλούς μήνες.
Bellis perennis L.
Χρησιμοποιείται σαν αλοιφή η κατάπλασμα για την καταπολέμηση σχεδόν κάθε είδους πληγών, μωλώπων και τραυματισμών και προβλημάτων του δέρματος.
Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί ως αντιβηχικό στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, νεφρικών διαταραχών, ελκών του στόματος.
Είναι καλλωπιστικό φυτό.

Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016

Ulmus minor Mill. (φτελιά ή καραγάτσι)


Άθροισμα: Angiosperms
Βασίλειο: Plantae
Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Rosales
Οικογένεια: Ulmaceae
Γένος: Ulmus
Είδος: Ulmus minor Mill.






 
Συνώνυμα: Ulmus campestris

Άλλα ονόματα: Φτελιάς, πτελέα, καραγάτσι, English elm, Gladde iep, Petit orme. Feld-Ulme. Olmo, Вяз малый, Wiąz pospolity.

Το είδος Ulmus minor το ξέρουμε ως καραγάτσι ή φτελιά, και ανήκει στην οικογένεια Ulmaceae. Στην Ήπειρο είναι γνωστό ως φτελιάς.
Είναι φυλλοβόλο δέντρο μεγάλου μεγέθους που μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα ύψος.
Ζει πολλά χρόνια και έχουν καταγραφεί δέντρα 300 ετών και σε ορισμένες περιπτώσεις μεγαλύτερης ηλικίας.
Ανθίζει τον Φεβρουάριο και έχει ερμαφρόδιτα άνθη χωρίς πέταλα και σέπαλα, και η γονιμοποίηση τους γίνεται με τον αέρα.
Ο καρπός του ωριμάζει τον Ιούνιο.


 
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η νύμφη Πτελέα ήταν μια Αμαδρυάδα, κόρη της Αμαδρυάδας και του Όξυλου.
Αναφορές για το δέντρο πτελέα συναντάμε στην Ιλιάδα και σε άλλα αρχαία κείμενα.
Ο γνωστός Έλληνας συγγραφέας Μ. Καραγάτσης (Δημήτριος Ροδόπουλος) είχε εμπνευστεί το επώνυμό του από μια φτελιά (καραγάτσι)
που βρισκόταν στο εξοχικό της οικογένειάς του.

 
Είναι καλλωπιστικό δέντρο και το συναντάμε σε δρόμους (κυρίως στη βόρεια Ευρώπη), αυλές και κήπους.

Η φτελιά έχει φαρμακευτικές ιδιότητες και συνήθως χρησιμοποιείται ο νεαρός φλοιός του δέντρου.
Έχει αντιφλεγμονώδη δράση και έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της διάρροιας και προβλημάτων του πεπτικού συστήματος γενικά.
Κάποιοι, με έγχυμα του φλοιού του, κάνουν στοματικές πλύσεις και γαργάρες.
Το ξύλο της είναι πολύ ανθεκτικό. Με αυτό παλιότερα κατασκεύαζαν τόξα, όπλα και άροτρα. Είναι ανθεκτικό στο νερό και για αυτό το ξύλο της φτελιάς είναι πολύ καλό σε εφαρμογές που έχουν επαφή με το νερό.
Σήμερα το χρησιμοποιούν και στην κατασκευή φέρετρων, καρεκλών καθώς επίσης στην κατασκευή των γιαπωνέζικων κρουστών Taiko.

Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2016

Laurus nobilis L. (Δάφνη)


Άθροισμα: Angiosperms
Βασίλειο: Plantae
Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Laurales
Οικογένεια: Lauraceae
Γένος: Laurus
Είδος: Laurus nobilis L.



Άλλα ονόματα: Δάφνη, βαϊά, Bay Laurel, Grecian Laurel, Dafinë, ghâr, Waraq al-lauri, Ereinotz, Laurbær, Laurier, Laurier, alloro poetico, Liść laurowy, Defne ağacı.

Η δάφνη (Laurus nobilis) είναι ιθαγενές δέντρο της Μεσογείου και ανήκει στην οικογένεια Lauraceae. Είναι αειθαλές μικρό δέντρο ή πολλές φορές θάμνος. Προτιμά τα ασβεστολιθικά εδάφη και το ύψος του μπορεί να ξεπεράσει τα δέκα μέτρα.
Τα άνθη του έχουν λευκό-κρεμ χρώμα ενώ τα φύλλα του είναι λογχοειδή, ακέραια, με βαθύ πράσινο χρώμα και χαρακτηριστικά ευχάριστη μυρωδιά.

Είναι πολύ γνωστό φυτό από την αρχαιότητα. Χαρακτηριστικός είναι ο μύθος
του θεού Απόλλωνα και της νύμφης Δάφνης. Σύμφωνα με τον μύθο, ο θεός Απόλλωνας ερωτεύτηκε την νύμφη Δάφνη, κόρη του ποταμού Πηνειού και της Γης. Εκείνη όμως αρνήθηκε να ενδώσει στις ερωτικές επιθυμίες του και έτρεξε να του ξεφύγει. Βλέποντας όμως ότι αυτό ήταν αδύνατο, ζήτησε από τον πατέρα της να τη βοηθήσει. Έτσι αυτός την μετέτρεψε στο γνωστό μας δέντρο, και από τότε καθιερώθηκε ως ιερό δέντρο του Απόλλωνα.
Τα στεφάνια από κλαδιά δάφνης ήταν σύμβολα νίκης, εξουσίας και φήμης, τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη Ρώμη.

 
Περιέχει μεταξύ πολλών άλλων: κινεόλη, γερανιόλη, δαφνίνη, α και β πινίνη, δαφνικό οξύ, αιθέριο έλαιο, νινεόλη, τανικό οξύ και ευγενόλη.
Το αφέψημα των φύλλων της σταματάει την τριχόπτωση και μαυρίζει τα μαλλιά (πολύ καλά σε συνδυασμό με φύλλα καρυδιάς). Η σκόνη από ξερά δαφνόφυλλα σταματάει την αιμορραγία της μύτης (Κ. Μπαζαίος).
Έχει χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση των δυσπεψιών και τη θεραπεία διαστρεμμάτων και μωλώπων.
Τα φύλλα της χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, ενώ το εκχύλισμα και το λάδι των φύλλων της χρησιμοποιούνται σαν φυσικό άρωμα σε βερμούτ, παγωτά, γλυκά, προϊόντα αρτοποιίας και σε κονσέρβες (Κ. Μπαζαίος).
Τέλος, χρησιμοποιείται και ως καλλωπιστικό φυτό.

Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2016

Platanus orientalis L. (πλάτανος)



Άθροισμα: Angiosperms
Βασίλειο: Plantae
Κλάση: Dicotyledons
Τάξη: Proteales
Οικογένεια: Platanaceae
Γένος: Platanus
Είδος: Platanus orientalis L.





 
Άλλα ονόματα: Oriental plane-tree, Oosterse plataan, Platane d'Orient, Doğu çınarı, Платан восточный.

 
Platanus: Από την ελληνική λέξη πλάτανος.
Orientalis: Ανατολικός.

 
Ο Πλάτανος (Platanus orientalis) ανήκει στην οικογένεια Platanaceae, η οποία περιλαμβάνει μόνο το γένος Platanus.
Είναι αιωνόβιο φυλλοβόλο δέντρο, το μέγεθος του οποίου ξεπερνάει τα 30 μέτρα, και έχει χαρακτηριστικά μεγάλη κόμη. Έχει αρσενικά και θηλυκά άνθη, και τα φύλλα του είναι παλαμοειδή χνουδωτά. Το συναντάμε συνήθως σε ποτάμια και λίμνες και γενικότερα όπου υπάρχει νερό.
Είναι ιθαγενές των Βαλκανίων και της Ασίας, και φύεται από την Ελλάδα έως την Ινδία.
 
Καρπός
 
Ο Πλάτανος είναι ένα από τα πιο γνωστά και αγαπητά δέντρα στην Ελλάδα από τα αρχαία χρόνια. Δεν είναι τυχαίο το ότι στην κεντρική πλατεία πολλών πόλεων και χωριών θα συναντήσει κανείς ένα η περισσότερα πλατάνια.
Έχουν αναφερθεί αιωνόβια πλατάνια σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με πιο ονομαστά τον πλάτανο του Ιπποκράτη στην Κω και τον πλάτανο στο Κράσι Μαλλίων στην Κρήτη.
Το επιβλητικό του μέγεθος, ο ίσκιος και η δροσιά που προφέρει το πυκνό και όμορφο φύλλωμά του, του έχουν δώσει τιμητική θέση στη λαϊκή μας παράδοση.
 
Κάτω στα δασιά πλατάνια, στην Κρυόβρυση,
Κάθονταν δυο παλικάρια και μια λυγερή,
Κάθονταν τρώγαν και πίναν και κουβέντιαζαν.
Διαμαντούλα μ’, τι είσαι τέτοια, τέτοια κίτρινη;
Μήν’ ο ήλιος σε πειράζει, μήνα φάντασμα;
Μήτ’ ο ήλιος με πειράζει, μήτε φάντασμα,
Με πατάει ο γιος του Ρήγα του γραμματικού.


Τι έχεις καημένε πλάτανε και στέκεις μαραμένος,
με τις ριζούλες στο νερό, με τη δροσιά στα φύλλα.
Μήπως βοριάς σε φύσηξε, μήπως κακό χαλάζι;
Παιδιά μ' σαν με ρωτήσατε, να σας το μολογήσω.
Αλή-πασάς επέρασε με δεκαοχτώ χιλιάδες
κι όλοι στον
ίσκιο μ' έκατσαν και κάτ' απ' τη δροσιά μου
κι όλοι σημάδι μ' έβαλαν κι όλοι με ντουφεκίσαν
άλλοι βαρούν στους
κλώνους μου κι άλλοι βαρούν τα φύλλα
κι ο σκύλος ο Αλή-πασάς βαρεί μες στην καρδιά μου
μαράθηκαν τα φύλλα μου, μαράθηκε η
καρδιά μου.
Φύλλα
 
Είναι καλλωπιστικό είδος και, εκτός από πλατείες, το συναντάμε συχνά σε κήπους και αγροκτήματα. 
Έχει χρησιμοποιηθεί κατά των αποστημάτων και εγκαυμάτων, και ο φλοιός του λέγεται ότι έχει αιμοστατικές ιδιότητες.
Το ξύλο του χρησιμοποιείται στην χαρτοποιία, στην υποδηματοποιία και στην κατασκευή ξυλόγλυπτων και κιβωτίων.
Τα τελευταία χρόνια έχουν καταστραφεί χιλιάδες πλατάνια κυρίως στην Πελοπόννησο, στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία, εξαιτίας της ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου. Η ασθένεια αυτή οφείλεται στον μύκητα Ceratocystis platani, ο οποίος αναπτύσσεται στις ρίζες, στον κορμό και στα κλαδιά του δέντρου, με αποτέλεσμα τη νέκρωση του δέντρου.
Ο μύκητας αυτός έχει έρθει στην Ευρώπη από την Αμερική, ενώ στην Ελλάδα πιθανόν από την Ιταλία.
Εισέρχεται στο δέντρο από πληγές στα διάφορα μέρη του. Μεταδίδεται κυρίως από μολυσμένα γεωργικά εργαλεία (αλυσοπρίονα, σκαπτικά εργαλεία) ή από γειτονικά προσβεβλημένα δέντρα.
Δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της ασθένειας παρά μόνο η πρόληψη, γι' αυτό καλό είναι να ειδοποιούνται η Δασική Υπηρεσία και η Διεύθυνση Γεωργίας της περιοχής όπου παρατηρούνται προσβεβλημένα δέντρα.
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί πολλά νεκρά δέντρα στον ποταμό Καλαμά και στην περιοχή μας, κάποια από τα οποία είναι μεγάλης ηλικίας.