Equisetum telmateia Ehrh.

Equisetum telmateia Ehrh.

Άθροισμα:Pteridophyta

Κλάση: Equisetopsida

Τάξη:Equisetales

Οικογένεια:Equisetaceae

Γένος: Equisetum

Είδος:Equisetum telmateia Ehrh.

Ehrh.: Jakob Friedrich Ehrhart (1742 - 1795), Γερμανός βοτανολόγος.

Equisetum: Από τις λέξεις, equus (άλογο) και seta (τρίχες).

Telmateia: μεγαλώνει σε βάλτο.

Άλλα ονόματα: Πολυτρίχι, πολυκόμπι, giant horsetail, Riesen-Schachtelhalm, Prêle géante, Equiseto massimo, Jättikorte, Reuzenpaardenstaart, Skrzyp olbrzymi, Хвощ большой, Хвощ великий.

 Τα είδη του γένους Equisetum μπορούν να χαρακτηριστούν σαν ζωντανά απολιθώματα.

Ανήκουν στην κλάση Equisetopsida, η οποία περιλαμβάνει πανάρχαια ποώδη φυτά, τα περισσότερα από τα οποία έχουν πλέον εξαφανιστεί. Το γένος Equisetum είναι το μόνο ζωντανό γένος της κλάσης αυτής.

Το Equisetum telmateia είναι πολυετές φυτό, το ύψος του οποίου μπορεί

να φτάσει τα 2 μέτρα. Αναπτύσσεται καλά σε αμμώδη, γόνιμα και υγρά εδάφη, συνήθως σε όχθες ποταμών, στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας.

Περισσότερα για το γένος Equisetum θα αναφερθούν σε μελλοντική ανάρτηση.

Phillyrea latifolia

Καρπός

Άθροισμα: Angiosperms

Βασίλειο: Plantae

Κλάση: Dicotyledons 
Τάξη: Lamiales
Οικογένεια: Oleaceae

Γένος: Phillyrea

Είδος: Phillyrea latifolia

 

Άλλα ονόματα: Ζιλενιά, Φυλλίκι, Green Olive Tree, Leveäpiipensas, Filaria à larges feuilles, Aderno-de-folhas-largas, Филлирея.

Άνθος

 

Το είδος Phillyrea latifolia ανήκει στην οικογένεια Oleaceae. Στην οικογένεια αυτή ανήκουν η ελιά, το λιγούστρο, ο φράξος και άλλα. Στην Ήπειρο είναι γνωστο ως ζιλενιά και στην υπολόιπη Ελλάδα είναι γνωστό ως φυλλίκι.

Είναι αειθαλής θάμνος στη Νότια Ελλάδα, και δέντρο στην Κεντρική και Βόρεια, που μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει σε μερικές περιπτώσεις τα δέκα μέτρα.

Κορμός

 

Ανθίζει Μάρτιο με Απρίλιο, και οι καρποί ωριμάζουν τον Σεπτέμβριο.

Τα άνθη του είναι λευκά και οι καρποί του έχουν μαύρο-μπλε χρώμα.

Sternbergia lutea KER GAWL. ex SCHULT.F

Sternbergia lutea KER GAWL. ex SCHULT.F

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Γένος: Sternbergia

Είδος: lutea

Sternbergia: Προς τιμήν του Kaspar maria von Sternberg (1761-1838). Τσέχος βοτανολόγος και παλαιοντολόγος.

lutea: κίτρινη.

Η Sternbergia lutea είναι πολυετές φυτό και ανήκει στην οικογένεια των Αμαρυλλιδών (Amaryllidaceae). Μεγάλη οικογένεια φυτών που περιλαμβάνει 2.164 είδη φυτών και 79 γένη, πολλά από τα οποία είναι φαρμακευτικά.

Η Sternbergia lutea μοιάζει πολύ στην εμφάνιση με κρόκο, αλλά δεν έχει καμία απολύτως σχέση (οι κρόκοι ανήκουν στην οικογένεια iridaceae).

Είναι βολβώδες φυτό, το άνθος του έχει έξι κίτρινα τέπαλα και έξι κίτρινους στήμονες με πορτοκαλί ανθήρες. Τα φύλλα της είναι γραμμοειδή, τυπικά της οικογένειας που ανήκει.

 

Τη συναντάμε κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου, αλλά και σε χώρες όπως η Γαλλία, η Τουρκία και η Βουλγαρία.

Η οικογένεια Amaryllidaceae είναι γνωστή για τα αλκαλοειδή που διαθέτουν όλα τα γένη της. Τα αλκαλοειδή αυτά είναι πολύ σημαντικά για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Η Sternbergia lutea, σύμφωνα με έρευνες του τμήματος βιολογίας του πανεπιστήμιου της Νάπολη, περιέχει τα εξής αλκαλοειδή :

lycorine, tazettine, hyppoeastrine, heamanthidine, galanthamine, galanthine, hypamine, sternbergine.

Είναι όμορφο φυτό γι' αυτό και χρησιμοποιείται και ως καλλωπιστικό.

Είναι μελισσοκομικό φυτό.

Campanula versicolor Andrews

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Asterales

Οικογένεια: Campanulaceae

Γένος: Campanula

Είδος: C. versicolor 

Andrews

Campanula: Υποκοριστικό της καμπάνας (καμπανούλα).

Versicolor: Ποικιλόχρωμη.

H Campanula versicolor ανήκει στην οικογένεια Campanulaceae (Καμπανούλες). Μεγάλη οικογένεια φυτών, η οποία περιλαμβάνει 2.385 είδη και 88 γένη. Στην Ελλάδα υπάρχουν 70 είδη.

H Campanula versicolor είναι πολυετές φυτό, με ωοειδή-λογχοειδή φύλλα και δερματώδη υφή. Έχει ερμαφρόδιτα άνθη με πέντε ιώδη πέταλα, χαρακτηριστικό γνώρισμα της οικογένειάς της.

Τη συναντάμε στη νοτιοανατολική Ευρώπη, (Αλβανία, Βουλγαρία, Σερβία, Ελλάδα), σε ασβεστολιθικές βραχώδεις τοποθεσίες και σχισμές βράχων συνήθως με νότιο προσανατολισμό.

Στα μέρη μας ανθίζει από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Οκτωβρίου.

Είναι μελισσοκομικό φυτό, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καλλωπιστικό σε τοίχους και σε βραχόκηπους.

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων για την ελληνική φύση “Φιλότης”, στην Ελλάδα δεν θεωρείται απειλούμενο είδος. Αντίθετα, σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Βουλγαρία, βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας.

Prospero autumnale (L.) Speta (Scilla autumnalis L).

Scilla autumnalis L. (Prospero autumnale)

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη:  Asparagales

Οικογένεια:Asparagaceae

Γένος: Prospero

Είδος: Prospero autumnale (L.) Speta

  Συνώνυμα: Scilla autumnalis L, Prospero pulchellum (Munby) Speta,Prospero scythicum (Kleopow) Speta,Scilla cyrenaica (Pamp.) G.M.Barroso & al.,Prospero cyrenaicum (Pamp.) Speta.

Scilla: Τερατώδες πλάσμα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.

autumnalis: Φθινοπωρινό.

Σύμφωνα με το σύστημα κατάταξης Cronquist, ονομάζεται Scilla autumnalis, και ανήκει στο γένος Scilla της οικογένειας Liliaceae. Νεότερες μελέτες, (σύστημα APG), το μετονόμασαν σε Prospero autumnale, αποτελώντας το μοναδικό είδος του γένους Prospero, και ανήκει πλέον στην οικογένεια Asparagaceae.

 H φθινοπωρινή σκύλλα είναι ένα μικρό λουλούδι που το συναντάμε από τις αρχές του Σεπτεμβρίου έως τον Νοέμβριο, συνήθως σε βραχώδεις ορεινές ή ημιορεινές περιοχές. Το συναντάμε στις περισσότερες χώρες τις Ευρώπης, από την Πορτογαλία ως την Τουρκία, (εκτός από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη). To ύψος του είναι από 10 έως 30 εκατοστά, ανάλογα με το έδαφος που βρίσκεται.

Colchicum bivonae Guss.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Liliales

Οικογένεια: Colchicaceae

Γένος: Colchicum

Είδος: C.  bivonae Guss

 Άλλα ονόματα: Wiesensafran, meadow saffron, Autumn crocus, Nackte Jungfer, colchico autumnale, colchique, naked lady.

 

Συνώνυμα: C. vernale Hoffm, C. polyanthon Ker Gawl, C. borisii Stef, C. pannonicum Griseb. & Schenk.

Colchicum: Από την Κολχίδα (αρχαία πόλη στη Μαύρη Θάλασσα).

Αutumnale: Φθινοπωρινό.

 Μετά τις πρώτες βροχές του Σεπτέμβρη εμφανίστηκαν και τα πρώτα 

Colchicum bivonae Guss.

 Είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό λουλούδι της οικογένειας Liliaceae. Πολλοί άνθρωποι το μπερδεύουν με κρόκο, μοιραίο λάθος, γιατί τα είδη του γένους  Colchicum με λάθος χρήση μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Στη μυθολογία έχει συνδυαστεί με τη Μήδεια η οποία φέρεται ότι σκότωσε τα παιδιά της με αυτό.

Είναι βολβώδες φυτό, τα φύλλα του οποίου παρουσιάζονται την άνοιξη και πέφτουν λίγο πριν ανθήσει.

Το άνθος του έχει περιγόνιο με έξι τέπαλα, έξι στήμονες και τρεις μεγάλους στήλους. Τα τέπαλά του έχουν ανοικτό μωβ χρώμα με άσπρες αποχρώσεις.

Το συναντάμε σε υγρά ξέφωτα δασών σε ασβεστολιθικά και ουδέτερα εδάφη.

Το βρίσκουμε σε πολλές περιοχές τις Ευρώπης (νότια, δυτική και κεντρική) έως την Ασία.

Όλα τα μέρη του φυτού είναι δηλητηριώδη, (ειδικά ο βολβός και οι σπόροι), γι' αυτό και δεν συνιστάται η συλλογή και η χρήση του παρά μόνο από πολύ έμπειρους βοτανοθεραπευτές.

Κύριο δραστικό συστατικό του είναι ένα αλκαλοειδές, η κολχικίνη.

Το φυτό χρησιμοποιεί την ουσία αυτή σαν άμυνα ενάντια στους εχθρούς του.

Σε περίπτωση που κάποιος καταναλώσει οποιοδήποτε μέρος του φυτού θα πρέπει να μεταφερθεί το συντομότερο στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Galanthus reginae-olgae orph

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Γένος: Galanthus

Είδος: Galanthus reginae-olgae orph.

Θεόδωρος Γ. Ορφανίδης (1817-1886)

Καθηγητής Πανεπιστημίου στην Έδρα της Βοτανικής 

 

Το όνομά του, Galanthus reginae-olgae, δόθηκε από τον Θ. Γ. Ορφανίδη προς τιμήν της βασίλισσας Όλγας (1851 – 1926).

 
Είναι ενδημικό φυτό της Ελλάδας και χαρακτηρίζεται ως τρωτό είδος.

Σύμφωνα με την βάση δεδομένων για την Ελληνική Φύση ΦΙΛΟΤΗΣ τα

Galanthus reginae-olgae sbsp corcyrensis και Galanthus reginae-olgae sbsp reginae-olgae

χαρακτηρίζονται ως σπάνια είδη.

Βολβώδης πολυετής πόα με ομοιοχλαμυδικό περιάνθιο, κατάλευκα άνθη (σαν το γάλα), φύλλα λογχοειδή, πολύ κοντά ή ανύπαρκτα κατά την άνθιση. 

Ανθίζει από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο ενώ το υποείδος Galanthus reginae-olgae ssp vernalis μέχρι τις αρχές της Άνοιξης.

Τα υψηλά ποσοστά αλκαλοειδών που έχουν στους βολβούς είναι ένα μέσο άμυνας από τους εχθρούς τους.

Φυτά τις οικογένειας των Αμαρυλλιδών, (Amaryllidaceae), χρησιμοποιούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια ως βότανα. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της οικογένειας είναι η ύπαρξη αλκαλοειδών σε όλα τα γένη της οικογένειας. 
Έχουν απομονωθεί περίπου 300 αλκαλοειδή από τα φυτά της οικογένειας.

 

Η γαλανθαμίνη είναι το μόνο αλκαλοειδές των Amaryllidaceae που σήμερα παράγεται σε μεγάλη εμπορική κλίμακα για τη φαρμακευτική βιομηχανία.

Άρχικά εντοπίστηκε σε πληθυσμούς του γένους Galanthus και χρησιμοποιήθηκε σε φάρμακα για την θεραπεία της πολιομυελίτιδας.

Σήμερα χρησιμοποιείται σε φάρμακα για την θεραπεία της νόσου Αλτζχάϊμερ και γίνονται έρευνες

για πιθανή δράση της σε άλλες ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος

Άλλα αλκαλοειδή των γάλανθων όπως η λυκορίνη και η ταζεττίνη είναι αντικείμενα εντατικής έρευνας.

Οι Γάλανθοι είναι καλλωπιστικά φυτά με πιο διαδεδομένο τον Galanthus nivalis.

Crocus boryi J.Gay

Jaques Étienne Gay (1786 -1864)

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Iridaceae

Γένος: Crocus L.

Είδος: boryi J.Gay

Τ' όνομα δόθηκε προς τιμήν του Γάλλου φυσιοδίφη Jean-Baptiste Bory de Saint-Vincent  

(1778 – 1846).

  Συνώνυμα: Crocus laevigatus var. boryi (J.Gay) Nyman

Crocus laevigatus var. boryi (J.Gay) Nyman

Crocus boryanus var. cephalonensis Herb

Crocus ionicus Herb.

Crocus laevigatus var. boryi (J.Gay)Nyman

Crocus marathonensis Heldr.

Crocus laevigatus subsp. boryi (J.Gay)K.Richt.

Ο Crocus boryi ανθίζει, το φθινόπωρο από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο.

Στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν είναι οι άσπροι ανθήρες, πολυσχιδής κίτρινος η πορτοκαλί στύλος και γραμμοειδή φύλλα .

Τον βρίσκουμε στην Ήπειρο την Στερεά Έλλαδα, Πελοπόννησο, Κρήτη και στα Ιόνια νησιά.

Πλησιέστερα συγγενικά είδη είναι τα C.tournefortii και C. laevigatus, έχει παρατηρηθεί ότι ο C. laevigatus και ο C. boryi συχνά βρίσκονται μαζί χωρίς να έχει παρατηρηθεί υβριδισμός μεταξύ τους.

Ο Κρόκος χρησιμοποιείται στο χρωματισμό τροφίμων εξαιτίας μιας πολύ δυνατής χρωστικής που περιέχει (κροκίνη) και ως καρύκευμα (Crocus sativus).
Από τα είδη του γένους Crocus μόνο ο Crocus sativus έχει μελετηθεί συστηματικά για την σύνθεση και τις βιολογικές ιδιότητες των στύλων του. 
Eνδιαφέρουσες αναφορές υπάρχουν και για τον Crocus boryi αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα. 
Όλα τα είδη Κρόκων είναι μελισσοκομικά φυτά.