Erica arborea L

Erica arborea L

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Ericales

Οικογένεια: Ericaceae

Γένος: Erica

Είδος: E. arborea L.

Άλλα ονόματα: ανοιξιάτικο ρείκι, Ασπρόρεικο,

Baumheide, Vepreja eriko, Эрика древовидная, Wrzosiec drzewiasty.

Το είδος Erica arborea L, ή ανοιξιάτικο ρείκι, όπως είναι πιο γνωστό στην Ελλάδα, ανήκει στην οικογένεια Ericaceae.

Η οικογένεια Ericaceae περιλαμβάνει πάνω από 4.000 είδη και 125 γένη.

Eίναι αειθαλής θάμνος, (ή μικρό δέντρο), το ύψος του οποίου μπορεί να ξεπεράσει τα 4 μέτρα, και τα άνθη του έχουν καμπανοειδές σχήμα και λευκό χρώμα.

Ανθίζει από το τέλος Φεβρουαρίου έως το τέλος Μαρτίου, και το συναντάμε συνηθέστερα στην περιοχή της Μεσογείου.

Erica arborea L.

Στην περιοχή μας είναι σχετικά σπάνιο, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι πολύ διαδεδομένο είδος.

Έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς σε διάφορες φαρμακευτικές χρήσεις και θεωρείται ότι έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Είναι μελισσοκομικό είδος.

Ajuga reptans - L.

Ajuga reptans - L.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Lamiales

Οικογένεια: Lamiaceae

Γένος: Ajuga

Είδος: reptans - L. 

 

Άλλα ονόματα:Γραμπουνόχορτο, bugle, blue bugle, Dąbrówka rozłogowa, Kriechender Günsel, Bugle rampante.

Το είδος Ajuga reptans είναι ένα από τα τρία είδη του γένους Ajuga που μπορεί να συναντήσει κανείς στην περιοχή μας, και ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae.

Το συναντάμε στην Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία, σε σκιερές τοποθεσίες, Μάρτιο και Απρίλιο.

Το ύψος του είναι έως και 30 εκατοστά με χνουδωτό βλαστό τετραγωνικής διατομής, χαρακτηριστικό της οικογένειας στην οποία ανήκει. Τα φύλλα του είναι ελλειπτικά, αντίθετα ανά ζευγάρι και επαλλάσσονται σταυροειδώς. Τα ανώτερα φύλλα του έχουν ένα χαρακτηριστικό μωβ-πράσινο χρώμα, ενώ τα κατώτερα είναι πράσινου χρώματος.

 

Ajuga reptans - L.

Τα άνθη του έχουν μωβ χρώμα με γραμμώσεις πιο έντονης απόχρωσης, είναι συνήθως σε ομάδες των έξι ανά γόνατο, και έχουν τέσσερις μωβ στήμονες.

Είναι φαρμακευτικό φυτό, έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την επούλωση πληγών και μωλώπων, την καταπολέμηση του βήχα και ως καρδιοτονωτικό (πηγή: www.altmd.com).

Είναι επίσης καλλωπιστικό φυτό και χρησιμοποιείται για κάλυψη εδάφους σε σκιερούς κήπους.

Έχει ερμαφρόδιτα άνθη, που γονιμοποιούνται από μέλισσες και από πολλά είδη λεπιδόπτερων.

Primula vulgaris HUDS.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Οικογένεια: Primulaceae

Γένος: Primula

Είδος: P. vulgaris

 

William Hudson (1734 - 1793) Άγγλος φαρμακοποιός και βοτανολόγος.

Συνώνυμα: Primula acaulis (L.) HILL 

Primula: Υποκοριστικό του λατινικού primus (πρώτος). Αναφέρεται στην πρώιμη εμφάνιση του άνθους (prima rosa).

Vulgaris: κοινός.

Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, το είδος Primula vulgaris είναι ένα από τα πρώτα λουλούδια του νέου έτους.

Είναι πολυετές φυτό της οικογένειας Primulaceae, το οποίο μπορεί να ζήσει έως και 25 χρόνια. Ανθίζει από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, σε σκιερές τοποθεσίες με βορινό προσανατολισμό και έντονη υγρασία.

Τα φύλλα του έχουν μήκος 5-25 εκατοστά, σχηματίζουν ρόδακα και έχουν χαρακτηριστικές έντονες νευρώσεις. 

 Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα και έχουν διάμετρο 20-40 χιλιοστά. Αποτελούνται από πέντε δίλοβα πέταλα λευκού χρώματος με έντονο κίτρινο χρώμα στη βάση τους και με καρπό κάψα.

Είναι φαρμακευτικό φυτό, τα φύλλα του έχουν χρησιμοποιηθεί για την επούλωση πληγών και η ρίζα του ως εμετικό και αντισπασμωδικό.

Από τα άνθη του γίνεται και ένα είδος χαλαρωτικού τσαγιού.

 Η πρίμουλα η κοινή (Primula vulgaris) είναι πολύ γνωστό καλλωπιστικό φυτό και μπορούμε να βρούμε σε φυτώρια πολλά υβρίδια της.

Είναι, επίσης, μελισσοκομικό φυτό. 

Iris unguicularis POIR.

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Iridaceae

Γένος: Iris

Είδος: Ι. Unguicularis

Συνώνυμα: Iris stylosa

Άλλα ονόματα: Algerian iris

Jean Louis Marie Poiret (1755 – 1834). Γάλλος κληρικός, βοτανολόγος και εξερευνητής.

Iris: Από την ελληνική λέξη Ίριδα.

Unguicularis: Με νύχι.

Η Iris unguicularis, ή Αλγερινή Ίριδα, ανήκει στην οικογένεια Iridaceae (Ίριδες) που αποτελείται από πολύ γνωστά φαρμακευτικά και καλλωπιστικά είδη. Περισσότερα για τις ίριδες στο http://oakspirits.blogspot.gr/2014/02/iris.html.

 

Την συναντάμε από τις αρχές του Ιανουαρίου έως τον Μάρτιο, στην Έλλάδα, τη Δυτική Συρία, την Τουρκία και την Τυνησία.

Το άνθος της είναι χρώματος μωβ με μια κίτρινη κεντρική ζώνη, και έχει εξαμελές στεφανοειδές περιγόνιο με τρεις ανθήρες. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή, χαρακτηριστικό του γένους της.

Η Iris unguicularis είναι γνωστό καλλωπιστικό φυτό, και μπορεί να το προμηθευτεί κανείς από φυτώρια ή το Internet.

Geranium molle L.

Βασίλειο:Plantae

Άθροισμα:Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Geraniales

Οικογένεια: Geraniaceae

Γένος:Geranium

Είδος: G. mole

Άλλα ονόματα: Dove's-foot cranesbill , Нежен здравец, Weicher Storchschnabel, Bodziszek kosmaty.

Περιγράφηκε πρώτη φορά το 1753 από τον Carl Linnaeus (1707 – 1778) γνωστός και ως Carl von Linné, Σουηδός βοτανολόγος, ιατρός, ζωολόγος, ιδρυτής της διωνυμικής ονοματολογίας και θεμελιωτής της βοτανικής επιστήμης.

Geranium: Από το ελληνικό γερανός.

Mole: μαλακό.

 

Το Geranium molle είναι ένα ετήσιο ποώδες φυτό της οικογένειας Geraniaceae,τα πιο γνωστά γένη της οποίας είναι τα γένη Geranium, Erodium και Pelargonium.

Τα είδη του γένους Pelargonium είναι πολύ γνωστά καλλωπιστικά φυτά, που συνήθως τα ονομάζουν γεράνια. Έτσι, πολλές φορές τα συγχέουν με τα είδη του γένους Geranium (Geranium mole, G. maculatum και άλλα).

Το Geranium mole είναι φυτό της Μεσογείου, το οποίο όμως συναντάται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Βορείου Αφρικής.

 

Έχει άνθη ερμαφρόδιτα, ακτινόμορφα, με πέντε δίλοβα πέταλα ροζ-μωβ χρώματος.

Έχει έντονα διακλαδισμένο βλαστό, με τριχωτά παλαμοειδή φύλλα ανοικτού πράσινου χρώματος.

Ανθίζει κυρίως από τον Μάρτιο έως τον Μάιο, όταν όμως οι συνθήκες είναι ευνοϊκές συναντάμε ανθισμένα φυτά έως τον Οκτώβριο.

Σύμφωνα με τον Άγγλο βοτανολόγο Nicholas Culpeper, (1616-1654), το Geranium mole συνιστάται σαν αφέψημα στο κρασί για την ανακούφιση της ουρικής αρθρίτιδας και άλλων πόνων στις αρθρώσεις, καθώς επίσης εσωτερικών και εξωτερικών τραυματισμών (Πηγή: wikipedia).

Είναι μελισσοκομικό φυτό.

Arbutus unedo L. (Κουμαριά)

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Ericales

Οικογένεια: Ericaceae

Γένος: Arbutus

Είδος: A. unedo

 

Συνώνυμα: Arbutus cassinifolia Steud, Arbutus crispa Hoffmans, Arbutus cromii auct.

Άλλα ονόματα: Arbousier, Westlicher Erdbeerbaum, Chruścina jagodna, Земляничное дерево крупноплодное, λαγομηλιά, μάρε, κουμαριά, Killarney, strawberry tree.

Η κουμαριά (Arbutus unedo L.) είναι αειθαλής όμορφος θάμνος ή μικρό δέντρο. Το ύψος της κουμαριάς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσει τα 5 μέτρα. Συναντάται στη λεκάνη της Μεσογείου, στη δυτική και κεντρική Ευρώπη.

Έχει σκληρά, οδοντωτά, δερματώδη φύλλα σκούρου πράσινου χρώματος με ελλειψοειδές σχήμα, και διατάσσονται πάνω στον βλαστό σε σπειροειδή διάταξη.

Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα, έχουν καμπανοειδές σχήμα και λευκό ή ρόδινο χρώμα, τυπικά της οικογένειας των ερικοειδών (Ericaceae).

Έχει σαρκώδη καρπό (δρύπη). Σε πρώιμο στάδιο έχει κίτρινο χρώμα ενώ στην ωριμότητα βαθύ κόκκινο.

Οι κουμαριές έχουν το χαρακτηριστικό ότι πάνω στο ίδιο δέντρο μπορούμε να δούμε άνθη και καρπό ταυτόχρονα.

  Οι καρποί της κουμαριάς χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μαρμελάδων και λικέρ. Στην Πορτογαλία, από τους καρπούς της Κουμαριάς παράγεται το μπράντι Medronho.

Στην Ελλάδα σε πολλά χωριά που δεν είχαν σταφύλια, για να εξασφαλίσουν το τσίπουρο της χρονιάς, αποστάζαν κούμαρα. Το τσίπουρο από κούμαρα, παρόλο που δεν θεωρείται καλής ποιότητας, έχει ακόμα φανατικούς οπαδούς.

Η κουμαριά χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς.

Χρήσιμα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα, ο φλοιός, η ρίζα και ο καρπός του.

Χρησιμοποιείται στη θεραπεία των παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος, της δυσεντερίας και της διάρροιας, και είναι στυπτικά και διουρητικά.

Τα φύλλα της περιέχουν την ουσία κουμαρίνη. Είναι μια χημική ουσία που την συναντάμε και στο φυτό Cinnamomum cassia (κανέλα της Κίνας). Η ουσία αυτή χρησιμοποιείται σε αρώματα και ενυδατικές κρέμες μαλλιών (contitioners). Σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί βλάβες στο συκώτι και τα νεφρά.

Μια άλλη ουσία που περιέχεται στους καρπούς της κουμαριάς είναι και η αρβουτίνη (arbutin). Είναι μια φυτοχημική ουσία, (γλυκοσίδιο), που χρησιμοποιείται σε προϊόντα λεύκανσης του δέρματος.

Είναι περιζήτητο καλλωπιστικό δέντρο και πολύ χρήσιμο για τη μελισσοκομία.

Από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο, ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες, οι μέλισσες ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν, όσον το δυνατό καλύτερα, τους δύσκολους μήνες του χειμώνα. Για να γίνει αυτό πρέπει να έχουν τις κατάλληλες προμήθειες και τον ανάλογο πληθυσμό έγκαιρα, έτσι ώστε να ξεκινήσουν δυναμικά την άνοιξη. Όλα αυτά μπορούν να τα πετύχουν μόνο εάν υπάρχει καλή ανθοφορία το φθινόπωρο.

Τα άνθη της κουμαριάς βοηθάνε πολύ στην επέκταση του γόνου, (εάν οι κλιματολογικές συνθήκες το επιτρέψουν), και δυναμώνει τα μελίσσια που θα εκμεταλλευτούν την ανθοφορία της.

Πολλοί μελισσοκόμοι επιλέγουν να τρυγήσουν αυτό το μέλι.

Το μέλι κουμαριάς έχει σκούρο χρώμα, υπόπικρη γεύση και κρυσταλλώνει γρήγορα.

Sternbergia lutea KER GAWL. ex SCHULT.F

Sternbergia lutea KER GAWL. ex SCHULT.F

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Monocots

Τάξη: Asparagales

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Γένος: Sternbergia

Είδος: lutea

Sternbergia: Προς τιμήν του Kaspar maria von Sternberg (1761-1838). Τσέχος βοτανολόγος και παλαιοντολόγος.

lutea: κίτρινη.

Η Sternbergia lutea είναι πολυετές φυτό και ανήκει στην οικογένεια των Αμαρυλλιδών (Amaryllidaceae). Μεγάλη οικογένεια φυτών που περιλαμβάνει 2.164 είδη φυτών και 79 γένη, πολλά από τα οποία είναι φαρμακευτικά.

Η Sternbergia lutea μοιάζει πολύ στην εμφάνιση με κρόκο, αλλά δεν έχει καμία απολύτως σχέση (οι κρόκοι ανήκουν στην οικογένεια iridaceae).

Είναι βολβώδες φυτό, το άνθος του έχει έξι κίτρινα τέπαλα και έξι κίτρινους στήμονες με πορτοκαλί ανθήρες. Τα φύλλα της είναι γραμμοειδή, τυπικά της οικογένειας που ανήκει.

 

Τη συναντάμε κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου, αλλά και σε χώρες όπως η Γαλλία, η Τουρκία και η Βουλγαρία.

Η οικογένεια Amaryllidaceae είναι γνωστή για τα αλκαλοειδή που διαθέτουν όλα τα γένη της. Τα αλκαλοειδή αυτά είναι πολύ σημαντικά για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Η Sternbergia lutea, σύμφωνα με έρευνες του τμήματος βιολογίας του πανεπιστήμιου της Νάπολη, περιέχει τα εξής αλκαλοειδή :

lycorine, tazettine, hyppoeastrine, heamanthidine, galanthamine, galanthine, hypamine, sternbergine.

Είναι όμορφο φυτό γι' αυτό και χρησιμοποιείται και ως καλλωπιστικό.

Είναι μελισσοκομικό φυτό.

Campanula versicolor Andrews

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Asterales

Οικογένεια: Campanulaceae

Γένος: Campanula

Είδος: C. versicolor 

Andrews

Campanula: Υποκοριστικό της καμπάνας (καμπανούλα).

Versicolor: Ποικιλόχρωμη.

H Campanula versicolor ανήκει στην οικογένεια Campanulaceae (Καμπανούλες). Μεγάλη οικογένεια φυτών, η οποία περιλαμβάνει 2.385 είδη και 88 γένη. Στην Ελλάδα υπάρχουν 70 είδη.

H Campanula versicolor είναι πολυετές φυτό, με ωοειδή-λογχοειδή φύλλα και δερματώδη υφή. Έχει ερμαφρόδιτα άνθη με πέντε ιώδη πέταλα, χαρακτηριστικό γνώρισμα της οικογένειάς της.

Τη συναντάμε στη νοτιοανατολική Ευρώπη, (Αλβανία, Βουλγαρία, Σερβία, Ελλάδα), σε ασβεστολιθικές βραχώδεις τοποθεσίες και σχισμές βράχων συνήθως με νότιο προσανατολισμό.

Στα μέρη μας ανθίζει από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Οκτωβρίου.

Είναι μελισσοκομικό φυτό, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καλλωπιστικό σε τοίχους και σε βραχόκηπους.

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων για την ελληνική φύση “Φιλότης”, στην Ελλάδα δεν θεωρείται απειλούμενο είδος. Αντίθετα, σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Βουλγαρία, βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας.

Lavatera punctata

Βασίλειο: Plantae

Άθροισμα: Angiosperms

Κλάση: Dicotyledons

Τάξη: Malvales

Οικογένεια: Malvaceae

Γένος: Lavatera

Είδος: L. punctata

 

Συνώνυμα: Althaea punctata Kuntze, Malva punctata (L.) Alef., Olbia deflexa Presl.

Lavatera: Προέρχεται από τον Ελβετό φυσικό Johann Heinrich Lavater (1611 – 1691).

punctata: Με στίγματα.

  

Το γένος Lavatera περιλαμβάνει 25 είδη και ανήκει στην οικογένεια Malvaceae (μολόχες).

Το ύψος του φυτού μπορεί να φτάσει και το ένα μέτρο.

Τα ανώτερα φύλλα του είναι εναλλασσόμενα τρίλοβα με το μεσαίο λοβό μεγαλύτερο από τους άλλος δύο, ενώ τα κατώτερα είναι νεφροειδή.

Το περιάνθιο έχει πέντε ρόδινα πέταλα με μωβ γραμμώσεις και έχει στήμονες που συμφύονται όλοι μαζί. Τα άνθη του αναπτύσσονται στις μασχάλες των φύλλων.

Η Lavatera punctata αναπτύσσεται σε υψόμετρα έως 600 μέτρα, σε χέρσα χωράφια, σε ηλιόλουστες βραχώδεις περιοχές.

Συναντάται κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου και σε λίγες θέσεις στη Γαλλία και στην Αγγλία. Στην πατρίδα μας την συναντάμε στην δυτική κυρίως Ελλάδα και σε λίγες θέσεις στη Μακεδονία.